ارتودنسی طرح دار؛ آیا می توان از ارتودنسی طرح دار استفاده کرد؟

ارتودنسی طرح دار یکی از شاخه های رشته دندانپزشکی است که برای درمان ناهنجاری های فک و دندان به کار می رود. دستگاه ارتودنسی به آرامی روی دندان ها فشار ایجاد می کند تا دندان ها به سمت جایگاه صحیح خود هدایت شوند. ارتودنسی طرح دار یکی از روش های جدید ارتودنسی است که برای ترغیب کودکان و نوجوانان به استفاده از ارتودنسی، در طرح ها و رنگ های مختلفی عرضه شده است.

انواع ارتودنسی طرح دار

درمان با ارتودنسی طرح دار به سن بیمار، شدت عارضه و تکنیک درمانی بستگی دارد و اگر در سنین قبل از بلوغ انجام شود، به دلیل رشد فک سریع تر و راحت تر انجام می شود. مدت زمان درمان ارتودنسی طرح دار می تواند حدود ۱ الی ۳ سال طول بکشد. انواع ارتودنسی طرح دار عبارتند از:

ارتودنسی ثابت

منظور از ارتودنسی ثابت، آن دسته از لوازم ارتودنسی است که به صورت ثابت بر روی دندان ها قرار می گیرند و به همکاری بیمار با ارتودنتیست متکی نیستند. استفاده از براکت ها یا ارتودنسی ثابت یکی از قدیمی ترین روش های درمان با ارتودنسی شناخته می شود.

براکت های طرح دار در ارتودنسی ثابت با چسب روی دندان ها چسبانده می شوند و سیم های فلزی به وسیله کش های ارتودنسی به براکت ها وصل می شوند. براکت های طرح دار تا پایان دوره درمانی بر روی دندان ها باقی می مانند اما امکان تعویض رنگ کش های ارتودنسی وجود دارد.

ارتودنسی ثابت برای درمان ناهنجاری های گوناگون مناسب است و دندان ها در این روش ماهانه حدود یک میلی متر حرکت می کنند. بعد از نصب براکت ها بر روی دندان ها یا در هر جلسه تنظیم براکت و سیم ها، بیمار ممکن است کمی درد احساس کند که برای کاهش درد می توان از داروهای مسکن یا موم ارتودنسی استفاده کرد.

ریتینر یا نگه دارنده

بعد از درمان با ارتودنسی دندان، برای ثابت ماندن ارتودنسی بیمار باید از ریتینر ثابت یا متحرک استفاده کند که مدت زمان استفاده از ریتینر می تواند چند ماه الی چند سال به طول بیانجامد. ریتینر ثابت از یک سیم فلزی تشکیل شده است که بر پشت دندان ها چسبانده می شود.

ریتینر هالی، یک ریتینر متحرک طرح دار است و یک سیم فلزی دارد که در جلوی دندان ها قرار می گیرد که هر زمان که بخواهید می توانید آن را از  دهان خود خارج کنید. از این ریتینر برای اصلاح موقعیت دندان ها یا  ایجاد حرکات جزئی می توان استفاده کرد.

جنبه های مثبت ارتودنسی ثابت طرح دار

فواید و مزایای استفاده از ارتودنسی ثابت عبارتند از:

• طول دوره درمان با ارتودنسی ثابت طرح دار کمتر از سایر روش های درمانی است.
• به دلیل ثابت بودن، نتیجه مورد نظر ارتودنتیست سریع تر حاصل می شود.
• این روش درمانی دوام بالایی دارد.

جنبه های منفی ارتودنسی ثابت طرح دار

اگر روش های مراقبت و نگهداری از ارتودنسی طرح دار به خوبی رعایت نشود ممکن است مشکلاتی برای بیمار به وجود آید، از جمله:

• در صورت شل شدن ارتودنسی ثابت، احتمال آسیب به لثه ها وجود دارد.
• تمیز کردن دندان ها در این روش کمی سخت تر است.
• بیمار باید برای مدت طولانی از این روش استفاده کند.

انواع کش های ارتودنسی

انواع کش های ارتودنسی وجود دارد، مانند:

کش های کائوچویی

کش های کائوچویی یا رابربند برای کمک به مرتب شدن دندان های بین فک بالا و پایین به کار می روند تا دندان ها بتوانند به خوبی روی هم مماس شوند.

لیگاتور

لیگاتور یا حلقه به آن دسته از کش ها گفته می شود که برای وصل کردن سیم های ارتودنسی به براکت ها استفاده می شوند.

تعویض کش های ارتودنسی

هر ۴ الی ۶ هفته یک بار که برای تنظیم بریس ها نزد متخصص ارتودنسی خود می روید، می توانید کش های ارتودنسی خود را تغییر دهید.

روش های مراقبت از ارتودنسی طرح دار

رعایت بهداشت دهان و دندان در ارتودنسی طرح دار حائز اهمیت است. پس از مسواک، از نخ دندان و دهان شویه برای تمیز کردن دندان هایتان استفاده کنید. علاوه بر آن رعایت نکات زیر نیز حائز اهمیت است:

• اگر بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت نکنید، دندان ها دچار تغییر رنگ می شوند و باید هزینه زیادی را برای سفید کردن دندان هایتان خرج کنید.
• ممکن است تا چند روز بعد از نصب براکت های طرح دار دچار مشکل در تکلم یا جویدن شوید که این مشکل بعد از چند روز برطرف می شود.
• مواد غذایی و خوراکی ها را در قطعات کوچک خرد کرده و آنها را به خوبی با دندان های عقب خود بجوید.
• ملاقات های تعیین شده توسط ارتودنتیست خود را به تعویق نیندازید و به طور مرتب و منظم بروید.
• در هنگام انجام ورزش هایی مانند کاراته و جودو از یک محافظ دهان استفاده کنید.

رنگ های نامناسب برای براکت های ارتودنسی طرح دار

در انتخاب طرح بریس های خود می توانید آزادانه عمل کنید، اما بهتر است از رنگ های ذکر شده در متن زیر استفاده نکنید:

• بریس های طرح دار سفید می توانند خیلی سریع تغییر رنگ بدهند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
• بریس های مشکی و تیره روی دندان ها به صورت دندان خراب یا پوسیده به نظر می رسند و نمی تواند انتخاب مناسبی باشد.
• بریس های سبز و قهوه ای نیز به صورت باقی مانده ذرات غذایی روی دندان ها به نظر می رسند.
• بریس های شفاف نیز می توانند ذرات بین غذایی را نشان دهند و دچار تغییر رنگ شوند.
• بریس های زرد نیز دندان ها را زردتر و کثیف تر نشان می دهند.

رنگ های مناسب برای ارتودنسی طرح دار

افرادی که پوست سفید و روشنی دارند می توانند تقریباً از همه رنگ ها استفاده کنند اما رنگ های روشن باعث می شوند که دندان ها کثیف به نظر نرسند. رنگ هایی مانند صورتی روشن، قرمز و آبی آسمانی می تواند برای این افراد مناسب باشد. افرادی که رنگ پوست تیره ای دارند، رنگ هایی مانند سرخابی، سبز کم رنگ و آبی فیروزه ای می تواند جلوه مناسبی به چهرشان بدهد.