سیاه شدن لثه ها یا تیره شدن رنگ لثه ها ممکن است برای بسیاری از افراد نگران کننده باشد. لثه های سالم به طور معمول صورتی رنگ هستند و هرگونه تغییر در رنگ می تواند نشان دهنده ی مشکلات دهان و دندان باشد. دلایل متعددی برای تغییر رنگ ها بافت اطراف دندان وجود دارد که می تواند شامل عوامل ژنتیکی، مصرف دخانیات، استفاده از برخی داروها، بیماری های سیستمیک و عدم رعایت بهداشت دهان و دندان باشد. در این مقاله از مجله ارتو دکتر به بررسی این عوامل و روش های درمانی مختلف برای حل این مشکل می پردازیم.
اطلاعاتی که قرار است مطالعه کنیم
رنگ طبیعی لثه ها ممکن است به دلیل عوامل ژنتیکی متفاوت باشد به طوریکه برای برخی از افراد به صورت طبیعی تیره تر می باشد. این موضوع به تولید بیش از حد ملانین مربوط می شود که رنگ طبیعی پوست و مو را نیز تعیین می کند.
یکی از شایع ترین علل سیاه شدن لثه ها، مصرف دخانیات مانند سیگار و قلیان است. نیکوتین موجود در دخانیات باعث افزایش تولید ملانین می شود و به مرور زمان رنگ بافت های نرم اطراف دندان را تیره تر می کند. علاوه بر این، مصرف دخانیات می تواند باعث مشکلات جدی تری مانند بیماری و حتی سرطان دهان شود.
برخی داروها می توانند به عنوان یکی از عوامل تغییر رنگ لثه ها شناخته شوند. برای مثال، داروهای ضد مالاریا و برخی داروهای ضد افسردگی می توانند باعث افزایش تولید ملانین و در نتیجه تیره شدن بافت های دهان شوند.
برخی بیماری های سیستمیک مانند سندرم آدیسون یا بیماری های ناشی از اختلالات هورمونی ممکن است به تغییر رنگ لثه ها منجر شوند. در این شرایط، مراجعه به پزشک متخصص برای تشخیص و درمان بیماری زمینه ای ضروری است.
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان می تواند منجر به تشکیل پلاک و تارتار (جرم دندانی) شود که این مسئله نیز می تواند به تیره شدن لثه ها بیانجامد. مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان برای جلوگیری از تشکیل پلاک و حفظ سلامت دهان بسیار مهم است.
بیماری های لثه مانند ژنژیویت و پریودنتیت (التهاب بافت های حمایت کننده از دندان) می توانند منجر به تغییر رنگ لثه ها شوند. در این بیماری ها، لثه ها ممکن است قرمز، بنفش یا سیاه شوند و حتی به خونریزی و تحلیل رفتن بافت آن منجر شوند.
ضربه ها یا آسیب های مکانیکی به لثه ها ممکن است باعث تغییر رنگ موقتی یا دائمی آن ها شوند. استفاده نادرست از وسایل بهداشت دهان و دندان مانند مسواک با زبری زیاد نیز می تواند به بافت ها دهان آسیب برساند.
یکی از مهم ترین اقدامات برای پیشگیری از تغییر رنگ لثه ها، ترک مصرف دخانیات است. این کار نه تنها به بهبود رنگ کمک می کند، بلکه باعث بهبود کلی سلامت دهان و دندان و کاهش خطر ابتلا به بیماری های دهان و دندان می شود.
مسواک زدن حداقل دو بار در روز و استفاده از نخ دندان به طور منظم می تواند از تجمع پلاک و تارتار جلوگیری کند و به حفظ سلامت بافت های دهان کمک کند. استفاده از دهانشویه های ضد باکتری نیز می تواند موثر باشد.
انتخاب مسواک با زبری مناسب و تکنیک صحیح مسواک زدن می تواند از آسیب به لثه ها جلوگیری کند. مسواک زدن با حرکات نرم و دایره ای و توجه به نواحی اطراف دندان اهمیت دارد.
مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و تمیز کردن حرفه ای دندان ها می تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات پریودنتال و جلوگیری از پیشرفت آن ها کمک کند. دندانپزشک با تمیز کردن حرفه ای دندان ها، پلاک و تارتار را از بین می برد.
مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین ها و مواد معدنی مانند ویتامین C و کلسیم می تواند به تقویت بافت نرم دهان و جلوگیری از مشکلات دهان و دندان کمک کند. مصرف میوه ها و سبزیجات تازه نیز توصیه می شود.
در برخی موارد، استفاده از درمان های خانگی می تواند به بهبود رنگ لثه ها کمک کند. استفاده از روغن های طبیعی مانند روغن نارگیل یا کنجد برای روغن کشی می تواند به کاهش باکتری ها و بهبود رنگ کمک کند. علاوه بر این شستشوی دهان با محلول نمک و آب گرم به کاهش التهاب و بهبود وضعیت دهان و دندان کمک می کند. استفاده از ژل آلوئه ورا بر روی لثه ها در کاهش التهاب و تسکین آن ها نقش دارد.
در صورتی که سیاه شدن لثه ها ناشی از مشکلات جدی تری باشد، مراجعه به دندانپزشک برای دریافت درمان های حرفه ای ضروری است. تمیز کردن حرفه ای دندان و جراحی لثه از روش های مناسب برای درمان تیره شده لثه هستند.
تیره شدن لثه ها ممکن است به ظاهر یک مشکل زیبایی باشد، اما می تواند نشانه ای از مشکلات جدی تری در سلامت عمومی بدن باشد. ارتباط بین سلامت دهان و سلامت عمومی بدن موضوعی است که در تحقیقات بسیاری مورد بررسی قرار گرفته است. به طور مثال، بیماری های دهان و دندان می توانند با بیماری های قلبی، دیابت و حتی مشکلات بارداری ارتباط داشته باشند. بنابراین، توجه به سلامت دهان و دندان و پیگیری مشکلات پریودنتال از اهمیت بالایی برخوردار است.
سیاه شدن لثه ها می تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد و برای جلوگیری و درمان آن باید به شناسایی علل زمینه ای پرداخت. به یاد داشته باشید که اگر در حین غذا میل کردن، مسواک زدن یا به طور کلی برخورد اجسام با لثه، دچار خونریزی لثه شدید باید سریعا به دندانپزشکی در اسرع وقت مراجعه کنید. رعایت بهداشت دهان و دندان، ترک مصرف دخانیات و مراجعه منظم به دندان پزشک از جمله اقداماتی هستند که می توانند به حفظ سلامت بافت های دهان و جلوگیری از مشکلات دهان و دندان کمک کنند. در مواردی که تیره شدن بافت اطراف دندان ناشی از بیماری های جدی تری باشد، مشورت با دندانپزشک و دریافت درمان های حرفه ای ضروری است. با توجه به ارتباط مستقیم سلامت دهان و دندان با سلامت عمومی بدن، توجه به مشکلات و پیگیری درمان های لازم از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
داشتن دندان های سالم اعتماد به نفس شما را بهبود می بخشد. زمانی که دندان های شما سالم و سفید باشند، راحت تر می توانید با دیگران ارتباط برقرار کنید. شما هم چنین با اعتماد به نفس بیشتر در هنگام صحبت و در اجتماع صحبت می کنید، زیرا می دانید که لبخند چشم گیری دارید.