بدون شک رکن اساسی برای داشتن یک لبخند زیبا و جذاب، داشتن دندان هایی زیبا و مناسب است. متاسفانه بسیاری از افراد از داشتن چنین دندان هایی محروم هستند. ارتودنسی دندان یکی از شاخه های مهم دندانپزشکی است که به افراد این امکان را می دهد که ناهنجاری های دندانی را برطرف کرده و موقعیت دندان ها در فکین را تنظیم کند. خیلی از افراد این سوال برایشان پیش می آید که “آیا ارتودنسی بدون کشیدن دندان امکانپذیر است؟“
اطلاعاتی که قرار است مطالعه کنیم
کشیدن دندان در ارتودنسی به مشکلات دندانی و فکی بیمار بستگی دارد. به طور مثال گاهی دیده می شود که برخی افراد فک بسیار کوچکی دارند و یا ممکن است اندازه دندان های آنها از حد عادی بزرگتر باشد. همین امر خودش یکی از مهم ترین دلایل بهم ریختگی دندان ها است. در بعضی از بیماران حجم این بهم ریختگی در دندان ها به اندازه ای است که گاهی دندانپزشک مجبور می شود برای مرتب کردن دندان ها یک یا دو عدد از آنها را بکشد و سپس به درمان ارتودنسی بپردازد.
اما در بسیاری موارد دیگر نیازی به کشیدن دندان نیست و تنها با استفاده از دستگاه ارتودنسی مناسب مشکل بیمار، می توان به درمان ناهنجاری های دندانی و یا فکی بیمار پرداخت.
این دندانپزشک است که تصمیم می گیرد آیا برای مرتب کردن دندان هایتان نیاز به کشیدن دندانی هست یا خیر. اصولا معیار مناسب برای تشخیص این موضوع، اندازه فک پایین بیمار است. اگر در نهایت دندانپزشک برای مرتب کردن دندان ها مجبور به کشیدن دندان شود، به طول مدت درمان بیمار هم افزوده خواهد شد.
از این رو دندانپزشک با روش هایی و با استفاده کردن از ابزارهای خاصی، سعی می کند بدون کشیدن دندان، ارتودنسی را انجام داده و دندان ها را مرتب و ردیف کند. در ارتودنسی بدون کشیدن دندان از انواع مختلف اسپیسرها، براکت ها، هدست و … استفاده می شود که با اعمال فشار بر روی دندان ها، آنها را در جایگاه درست خود قرار می دهند.
به طور کلی سه دلیل عمده برای کشیدن دندان ها جهت مرتب کردن آنها از طریق ارتودنسی وجود دارد. اول از همه ممکن است بیمار با مشکل کمبود فضا مواجه باشد و تنها راه افزایش این فضا، کشیدن دندان باشد. البته باید بدانید که لوازم و روش هایی برای افزایش فضای لازم جهت ارتودنسی وجود دارد، اما گاهی فک فرد به این درمان ها جواب نمی دهد و دندانپزشک مجبور است اقدام به کشیدن دندان کند.
علت دیگری که متخصص ارتودنسی را مجبور به کشیدن دندان قبل از درمان ارتودنسی می کند، تراکم بیش از حد دندان ها است. وقتی دندان ها بیش از حد به یکدیگر نزدیک باشند و ازدحام زیادی داشته باشند، با کشیدن دندان و خالی کردن کمی فضا، می توان به اصلاح موقعیت بقیه دندان ها پرداخت.
دلیل سومی که دندانپزشکان اقدام به کشیدن دندان ها می کنند، رفع مشکلات و ناهنجاری های فک افراد است. البته گاهی برای رفع مشکلات دندان ها در کنار ارتودنسی، باید از جراحی فک هم استفاده شود.
این روش ارتودنسی معمولا با خطرات کمتری به نسبت جراحی کشیدن دندان ها همراه است. همچنین ارتودنسی دندان بدون کشیدن دندان، خطرات عفونتی و خونریزی کمتری دارد.
همینطور ارتودنسی دندان با کشیدن دندان به نسبت روش بدون کشیدن دندان، مدت زمان بیشتری طول می کشد و به همین دلیل به نوعی هزینه ارتودنسی دندان نیز افزایش پیدا می کند.
در آمدن دندان عقل می تواد نظم دندان ها را بر هم بزند. پس کشیدن دندان عقل بدون جراحی و یا با جراحی می تواند راهکاری برای جلوگیری و پیشگیری از این اتفاق قبل و یا حین درمان ارتودنسی باشد. تاثیر کشیدن دندان عقل بر صورت را می توان با اتمام پروسه ارتودنسی دندان به طور واضح متوجه شد.
نیازی به ذکر این نکته نیست که دندانپزشک ها همیشه تلاش خود را برای حفظ دندان های بیمار می کنند، حتی اگر دندان بیمار پوسیده شده باشد. متخصص ارتودنسی نهایت سعی خود را برای ترمیم دندان بیمار خواهد کرد، زیرا تا کنون هیچ درمان جایگزینی برای دندان های طبیعی فرد پیدا نشده است. به علاوه هنگامی که دندانی کشیده می شود، به مرور زمان فک بیمار در آن محل تحلیل می رود. پس بهتر است که در وهله اول، دندان ها برای انجام ارتودنسی کشیده نشوند. اما گاهی وضعیت دندان های بیمار به نحوی است که نیاز به کشیدن دندان ها خواهد بود.
در ادامه به برخی از ابزار و روش ها که به کمک آنها امکان انجام ارتودنسی بدون خارج کردن دندان ها فراهم می شود، اشاره خواهیم کرد:
اگر در بیماری، سرعت رشد فک بالا از فک پایین بیشتر باشد، فک بالا و دندان های این فک نسبت به فک پایین جلوتر قرار خواهند گرفت. این امر خودش باعث به وجود آمدن وضعیت دیپ بایت در بیمار می شود.
نکته مهم در استفاده از هدگیر، استفاده مداوم از آن در طول شبانه روز است تا بهترین نتیجه برای بیمار حاصل شود. حتی گاهی توصیه می شود که بیمار روزی 14 ساعت از هدگیر استفاده نماید. همچنین در هر مراجعه به دندانپزشک، لازم است که هدگیر خود را برای انجام تنظیمات به همراه داشته باشد.
این ابزار بیشتر برای کودکان کم سن و سالی که هنوز تمامی دندان های دائمی آنها رشد نکرده است، کاربرد دارد. هدف دندانپزشک از به کار بردن این وسیله برای بیمار، حفظ فضای فک بالا و پایین است و بیشتر جنبه پیشگیری دارد تا درمان.
🔹 بیشتر بخوانید: ارتودنسی پیشگیرانه چیست؟
اکسپاندر یا بسط دهنده پروانه ای، وسیله ای از جنس فلز است که بر روی دندان های مولر(آسیاب) دوم نصب می شود. این وسیله بیشتر به منظور افزایش دادن فضا در قسمت جلویی فک بالای بیماران به کار برده می شود. برای اینکه این وسیله عملکرد خود را به خوبی انجام دهد، باید حدود 2 یا 3 هفته به آن زمان داد. البته بعد از این مدت هم لازم است که اکسپاندر حدود 6 ماه در دهان بیمار باقی بماند تا از بازگشت دندان ها به محل قبلی جلوگیری کند.
اکسپاندر کام، یکی از موثرترین لوازم برای افزایش دادن فضا در قوس فک بالا محسوب می شود. با استفاده کردن از این وسیله می توان ضمن به وجود آوردن فضای کافی برای رفع شلوغی دندان ها، یعنی انجام ارتودنسی بدون خارج کردن دندان، مشکلات مربوط به کراس بایت را هم رفع کرد. مدت زمان استفاده کردن از اکسپاندر کام نیز مانند اکسپاندر پروانه ای خواهد بود.
نکته مهم و قابل توجه در استفاده از لوازم گفته شده این است که لوازمی که بررسی کردیم، فقط برای فک بالا کاربرد دارند. زیرا گزینه های درمانی زیادی برای ارتودنسی بدون کشیدن دندان فک پایین وجود ندارد. دلیل این امر آن است که هیچ صفحه رشدی برای فک پایین وجود ندارد.
پس به نظر می رسد که اگر بهم ریختگی های فک پایین بیش از حد باشد، یا به عبارتی با کمبود فضا در فک پایین مواجه باشیم بهترین راه کار، کشیدن دندان برای ارتودنسی است.
امروزه سیستم ها و دستگاه های جدید، روند درمان و بهبودی در بیماران را راحت تر و سریع تر می کنند. یکی از این سیستم ها که در درمان ارتودنسی بدون کشیدن دندان ها بسیار کمک کننده است، ارتودنسی دیمون است. در این روش از براکت هایی با قابلیت باز و بسته شدن کشویی استفاده می شود. به علاوه چون در این روش نیازی به استفاده از لیگاتور نیست، نیاز به تنظیمات هم کاهش می یابد.
داشتن دندان های سالم اعتماد به نفس شما را بهبود می بخشد. زمانی که دندان های شما سالم و سفید باشند، راحت تر می توانید با دیگران ارتباط برقرار کنید. شما هم چنین با اعتماد به نفس بیشتر در هنگام صحبت و در اجتماع صحبت می کنید، زیرا می دانید که لبخند چشم گیری دارید.