تغذیه در دوران ارتودنسی؛ لیست غذاهای نرم و ممنوعه

با رعایت تغذیه در دوران ارتودنسی علاوه بر افزایش سرعت درمان، می توان از بروز آسیب و صدمات جدی به براکت، سیم، فنرهای ارتودنسی و دندان جلوگیری کرد. رژیم و برنامه غذایی مناسب یکی از پله های موفقیت در نتیجه درمان است که توسط متخصص ارتودنسی به بیمار آموزش داده می شود. قصد داریم در این مقاله به بررسی برنامه غذایی ایده آل، لیست ممنوعات و بررسی چند راهکار عالی برای داشتن یک رژیم غذایی اصولی بپردازیم.

عواقب جدی عدم رعایت تغذیه در دوران ارتودنسی!

بزرگ ترین صدمه که خسارت زیادی به روند ارتودنسی وارد می کند، شکستن و جدایی وسایل درمان از روی دندان است. خطرات طبیعی و غیر منتظره برای آسیب دیدن وسایل ارتودنسی دندان همیشه وجود داشته و نمی توان آنها را پیش بینی نمود. رعایت برنامه غذایی سالم و بدون تحریک برای ناهنجاری های دهان و دندان، جز موانع طبیعی است. اگر نسبت به تغذیه در دوران ارتودنسی تعهد نداشته باشید، احتمال جدایی دستگاه های درمان برای شما وجود دارد. با جدایی تجهیزات، مدت زمان ارتودنسی با نصب مجدد دستگاه ها به عقب خواهد افتاد. با پیروی بهترین برنامه غذایی از حرکت نا به جای دندان، وقفه در درمان، آزردگی دندان و بافت های اطراف، جلوگیری نمایید.

🦷 در صورت تکرار جدایی تجهیزات درمان ارتودنسی، مینای دندان به شدت آسیب خواهند دید.

بخش اول تغذیه در دوران ارتودنسی (لیست غذاهای نرم برای ارتودنسی)

آگاهی از تغذیه در دوران ارتودنسی سبب می‌ شود فرد بتواند به آسانی خود را با شرایط سیم کشی دندان ها تطبیق و درد ناشی از نصب یا تنظیم بریس ها را نیز کاهش دهد. مهم ترین پیامدهایی که فرد را مجبور به رعایت رژیم غذایی خاص در این دوران می کند، شکستن بریس ها و احساس درد است. برخی از غذاها می توانند به راحتی در بین بریس و براکت ها گیر کنند که خارج کردن آنها کاری دشوار و اغلب اوقات دردناک خواهد بود.

آشنایی با فهرست غذاهای مجاز در دوران ارتودنسی برای جلوگیری از بروز احساس درد و شکستگی بریس ضروری است:

• انواع پنیر
• کره بادام زمینی
• نان نرم بدون غلات کامل
• پرتقال، توت فرنگی، میوه های رسیده (مانند آووکادو یا موز)، میوه های پخته شده (مانند سیب)، هلو بدون پوست با بافت نرم، انواع میوه های بری و سایر میوه های نرم
• سبزیجات نرم (می توانید سبزیجات را بپذید و سپس میل نمایید)
• ماست، بستنی و پودینگ
• اسموتی و شیک
• انواع سوپ های نرم بدون مواد غذایی سفت
• گوشت ماهی و ماکیان نرم
• ماکارونی و پاستای نرم (حتما به خوبی بپذید)
• راویولی
• سیب زمینی آب پز و یا پوره سیب زمینی
• حبوبات را بپذید
• ژله و دسرهای نرم
• ذرت بوداده بدون پوسته

چه مواد غذایی باید در رژیم ارتودنسی حفظ شوند؟

دلیل اصلی پیروی تغذیه در دوران ارتودنسی علاوه بر نگهداری صحیح از وسایل درمان، تضمین سلامتی دندان ها برای جلوگیری از بروز بیماری های لثه و سایر مشکلات دندانی است. ما باید در این دوران از غذاهای مقوی و مغذی برای سلامت عمومی بدن استفاده نماییم:

• محصولات لبنی
• کلسیم
• ویتامین دی
• پتاسیم

بخش دوم تغذیه در دوران ارتودنسی (غذاهای ممنوعه در زمان ارتودنسی)

در استقامت و مستحکم بودن بریس های ارتودنسی ثابت شکی نیست، اما این بدان معنی نیست که شکننده نخواهند بود. یکی از مهم ترین مراقبت های بعد از ارتودنسی رسیدگی و توجه کافی به سیم و براکت های درمان است. در طی درمان ارتودنسی باید از مصرف غذاهایی که بافت سخت، سفت و چسبناک پرهیز نمود.

مصرف غذا و خوراکی های سفت و چسبناک، خطرات جدی را برای درمان ارتودنسی به همراه دارد. نسبت به تمام نکات جلسه مشاوره ارتودنسی دقت نمایید و هر سوالی را که بدون جواب در ذهن دارید از متخصص خود بپرسید تا تمامی ابهامات رفع شود.

• نان خشک
• یخ
• آجیل و خشکبار
• پیتزا
• ذرت بوداده
• بلال
• مواد غذایی چسبنده و شیرین
• آبنبات و شکلات
• چیپس و پفک
• آدامس
• کلوچه های ترد و سفت
• میوه های سفت مانند هویج و سیب

خوردن پاپ کورن در ارتودنسی

از مهم ترین مواد مضر در برنامه غذایی ارتودنسی میل کردن پاپ کورن است. هسته مرکزی پاپ کرون می‌ تواند برای مدت زمان زیادی بین سیم ها گیر کند و در آینده نه چندان دور تورم و التهاب لثه در ارتودنسی را به همراه آورد. التهاب درد بسیار زیادی برای فرد به وجود می آورد. گاهی مواقع مشکل به قدری جدی است که تنها راه برای بیرون آوردن هسته پاپ کورن خارج کردن کل سیستم سیم کشی ارتودنسی می باشد. لازم به ذکر است که پاپ کورن در شکستن براکت ها نقش اساسی دارد.

مصرف نوشیدنی در دوران ارتودنسی

با آغاز درمان ارتودنسی، باید محدودیت های خاصی برای رعایت اصول بهداشت دهان و دندان رعایت شوند. یکی از این موارد، عدم مصرف برخی از نوشیدنی ها در طی مدت زمان ارتودنسی است.

نوشابه و نوشیدنی های شیرین در زمان ارتودنسی

نوشیدنی های شرین و گازدار به ترتیب خطر پوسیدگی، تغییر رنگ و ایجاد لکه بر روی دندان و بریس ها را افزایش می دهد. نوشیدنی هایی که حاوی اسید زیاد هستند، به مرور مینای دندان را تضعیف و نابود خواهند کرد. در نتیجه مصرف نوشابه در ارتودنسی ممنوع می باشد. نوشیدنی های حاوی قند و شیرینی به سطوح داخلی و خارجی دندان آسیب وارد کرده و پوسیدگی را به همراه می آورند. نوشیدنی هایی که جایی در تغذیه زمان ارتودنسی ندارند شامل:

• نوشیدنی های شیرین مثل شربت، حاوی عسل و غیره
• نوشیدنی های انرژی زا
• نوشابه های گازدار
• آب میوه های حاوی لیمو

خوردن قهوه و چای در زمان ارتودنسی

خوردن قهوه و چای در زمان ارتودنسی به طور مکرر نیز تغییر رنگ دندان را به دنبال داشته و لکه های سفیدی در محل تلاقی دندان و بریس ایجاد می‌ کند. اگر لکه های تیره با استفاده از ژل های سفید کننده دندان از بین نروند، باید به طور حرفه ای و با کمک دندانپزشک به پاکیزگی آنها پرداخت. تغذیه در دوران ارتودنسی به میزان مصرف قهوه، چای و نوشیدنی های حاوی رنگ وابسته است و باید نسبت به زمان قبل از درمان کمتر میل شوند.

مصرف آب میوه در طول درمان

میل کردن آب میوه در زمان ارتودنسی هیچ مانعی ندارد، اما بهتر است از آب میوه های طبیعی و خانگی در طی دوره استفاده شود. پس از مصرف آب میوه های رنگی مثل آب آلبالو، دهان و دندان خود را با استفاده از دهانشویه های فلوراید شست و شو دهید.

روز اول ارتودنسی چه باید خورد؟

با شروع درمان ارتودنسی، درد و احساس ناراحتی برای افراد به وجود خواهد آمد. در هفته اول بعد از ارتودنسی دندان میل کردن خوراکی و وعده های غذایی دشوار است و بعد از گذشت زمان به تدریج کمتر خواهد شد. میل کردن غذاهای سفت و سخت در ایام ابتدایی ایمکان پذیر نیست و باید از مواد غذایی که بافت نرم و مغذی مثل: انواع سوپ با مواد غذایی نرم، سبزیجات، میوه های مناسب با بافت نرم، ترکیب ماست با برنج، پوره سیب زمینی، تخم مرغ آبپز، املت سبزیجات و غیره استفاده شود.

پس از قرار گرفتن وسایل ارتودنسی روی دندان و تنظیم آن ها در جلسات مراجعه، احساس درد کاملاً طبیعی است. این احساس درد و ناراحتی با گذشت زمان کم می شود اما اگر میزان آن زیاد باشد باید از مسکن استفاده نمایید.

بهترین صبحانه ارتودنسی

یکی از سوالات پرکاربرد برای افرادی که به تازگی درمان اصلاح ناهنجاری های دهان و دندان را آغاز نمودند، صبحانه ارتودنسی است. صبحانه، ناهار و شام 3 وعده اصلی برای جایگاه های اصلی تغذیه در دوران ارتودنسی می باشند و باید توجه خاصی به آنها کرد. صبحانه ارتودنسی باید دارای بافتی نرم با انرژی نسبت بالا باشد. علاقه مندان به کره بادام زمینی، حلوا ارده، نوتلا و شکلات، دونات و شیرینی، دیگر نمی توانند تا حداقل 2 الی 4 هفته پس از شروع درمان آنها را میل نمایند. بهترین صبحانه ارتودنسی در موارد زیر خلاصه می شوند:

1. پروتئین: تخم مرغ به صورت آبپز، املت، اسکرامبل آگ (نیمرو میل نشود)
2. کربوهیدرات: نان تست و پروتئین با بافت های نرم مثل سه نان، نان لواش، حلیم، سیب زمینی به صورت پوره، فرنی
3. سبزیجات: آووکادو
4. میوه: موز له شده، پوره سیب و گلابی در قطعات کوچک
5. لبنیات: ماست یونایی و پروتئینی، شیر گرم (در صورت احساس درد شیر سرد) و شیرکاکائو

نکات مهم درباره تغذیه در دوران ارتودنسی

تجهیزات ارتودنسی با استحکام بالا بر روی دندان ها متصل و غذاهای معمولی به راحتی توانایی جدا کردن بریس، براکت و حلقه ارتودنسی را ندارند. اعمال فشار ورودی به براکت و بریس از سوی برخی خوراکی و وعده های غذایی، درد و حساسیت به همراه دارند؛ در نتیجه نباید تا انتهای درمان برخی از میوه ها و غذاها مصرف شوند. متخصص ارتودنسی توضیحات لازم در خصوص مواد غذایی و نوع تغذیه صحیح در طول درمان را به بیمار ارائه خواهد داد که برخی از آنها عبارت اند از:

• میوه های هسته دار: اگر قصد میل کردن میوه های حاوی هسته را دارید، در ابتدا باید هسته را خارج کنید و سپس به قطعات کوچک تقسیم نمایید.
• میوه هایی با بافت سفت: میل کردن خوراکی و غذاهایی با بافت سفت به صورت عادی امکان پذیر نیست. ابتدا باید آنها را تکه تکه کنید و سپس با دندان های عقبی آن را بجوید.
• میوه هایی نظیر سیب و هویج که از جمله خوراکی های سفت هستند باید بعد از تکه تکه کردن آن ها، با دندان های عقب جویده شوند.
• گاز زدن با دندان های جلو: از گاز زدن مواد غذایی با دندان های جلو پرهیز شود.
• لقمه های کوچک تر: تقسیم کردن غذا به قطعات کوچک تر
• بررسی قطعات سفت قبل از میل کردن وعده های غذایی: هنگام خوردن گوشت، استخوان، نان و غیره، دقت بر عدم وجود قطعات سفت رعایت شود.
• مواد مضر: آدامس، شکلات، سوهان، گز، ته دیگ و نان باگت ممنوع.
• جویدن اشیاء: از قرار دادن و جویدن خودکار، مداد و دیگر وسایل در داخل دهان اجتناب شود.
• غذاهای سرد: مصرف غذاهای سرد در هنگام داشتن درد

سخن آخر

تعهد کامل نسبت به تغذیه در دوران ارتودنسی از جمله مهم ترین نکات مراقبتی برای کاهش مدت زمان اصلاح ناهنجاری و بی نظمی های دهان و دندان بدون می باشد. در صورت رعایت نکردن رژیم غذایی سالم و مقوی برای سلامتی دندان ها و محافظت از وسایل ارتودنسی، صدمات جدی سلامت فردی و درمانی را تهدید خواهد کرد. در صورت احساس طولانی مدت درد و ناراحتی پس از میل کردن مواد غذایی و خوراکی مراجعه به ارتودنتیست و دندانپزشک عمومی را در اولیت بدانید.